گام اول شورای شهر مشهد به سمت شهر ترمیمی برداشته شد

دومین جلسه از سلسله نشست‌های عدالت ترمیمی-شهر ترمیمی در شورای اسلامی شهر مشهد برگزار و مقرر شد طرح شهر ترمیمی جهت تصویب شورا تهیه و ارسال شود.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای اسلامی شهر مشهد، در این نشست که به همت کمیسیون حقوقی، املاک و قراردادهای شورا برگزار شد، رئیس کمیسیون، جمعی از مدیران شهری و مدیران مرتبط در دستگاه‌های حقوقی و قضایی و برخی چهره‌های دانشگاهی با گفتمان و تبادل نظر، به تبیین فرم و ماهیت شهر ترمیمی و فواید آن، نحوه صحیح اجرای چنین ایده‌ای، تعارضات و موانع اجرایی، ابزارهای لازم و موجود پرداخته و پیشنهادات خود را برای انجام مراحل اجرایی و گام بندی پروسه دستیابی به شهر ترمیمی مطرح کردند.

رئیس کمیسیون حقوقی، املاک و قراردادهای شورای اسلامی شهر مشهد در بیان چیستی و چرایی شهر ترمیمی گفت: مشهد در مقوله شهر هوشمند امروز پیشرو است. شهر هوشمند شهری است که تمام نیازها و مشکلات خود را برطرف می‌کند مانند یک اکوسیستم که می‌تواند مانند یک شهر ترمیمی باشد. تمام شهرهای قدیمی خودتنظیمی و خود ترمیمی بودند. شهرهای قدیمی بدون طرح جامع به خوبی و منظم شکل گرفتند و پس از طرح جامع با ایجاد مداخلات مشکلات زیادی بروز کرده است.

بیشتر بخوانید:

• شهر ترمیمی به دنبال افزایش زیست ‌پذیری شهر
• گزارش نخستین جلسه از نشست زنان و عدالت ترمیمی
• شهر ترمیمی مکمل شوراهای اجتماعی محلات و گروه‌ های تسهیلگری

وی با تاکید بر اینکه هرچه مداخلات نهادهای عمومی کمتر شده و به‌جای آنها تسهیل‌گری صورت پذیرد به شهر ترمیمی نزدیک می‌شویم، گفت: طی سه ماه اخیر ۲۳ شرکت تسهیل‌گر برای بافت‌های ناکارآمد و فرسوده ایجاد شده ضمن اینکه در کمیسیون ماده ۷۷ به سمت تسهیل پرونده‌ها رفته‌ایم، در کمیسیون اقتصادی نیز از ابتدای دوره شورای پنجم، بیش از ۳۰ پروژه مشارکتی در کارگروه تسهیل مطرح و بجای ارجاع به دادگاه مسائل حل شد.

حسینی پویا طرح خیرین شهریار را از دیگر اقدامات شورای پنجم برشمرد که که در راستای برنامه‌های شهر ترمیمی دسته‌بندی می‌شود که برای مشارکت مردم در پروژه‌های همگانی عام‌المنفعه از ساخت فرهنگسرا تا حمایت از کودکان کار و احداث تصفیه‌خانه و حتی حمایت از تیم‌های ورزشی می‌تواند اقدام کند.

در ادامه دکتر محمد فرجیها، استاد دانشگاه با بیان اینکه ذهن ترمیمی بیشتر نوعی نگرش و نگاه است، گفت: شهرهایی در اروپا تجربه رسیدن به شهر ترمیمی و عدالت ترمیمی را داشته‌اند. در واقع هدف شهر ترمیمی توسعه و گسترش ارزش‌های ترمیمی است به‌ویژه در محیط هایی که امکان بروز اختلاف و تخلف وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه در تعریف سازمان ملل، در شهر ترمیمی بزهکار و زیان‌دیده با مشارکت هم برای جبران خسارات بزهکاری فعالیت می‌کنند، مشارکت را از ارکان اساسی شکل‌گیری شهر ترمیمی برشمرد و افزود: مشارکت بین تاثیرگیرنده از جرم و مجرم، وقتی پاسخ‌های رسمی کیفری جوابگوی نیازهای طرفین دعوا نیست و هر دو طرف معتقدند عدالت اجرا نشده، به‌شدت مهم است.

وی در مثالی تشریح کرد: وقتی خانمی که به‌خاطر ضرب و شتم از شوهرش شکایت می‌کند توقع بازداشت وی را ندارد و بیشتر در پی اصلاح اخلاق همسرش با روش‌های مسالمت‌آمیز است اما چاره دستگاه قضا تنها محکمه و بازداشت و دیه است که این نوع برخورد نه تنها سبب حل مشکلات شاکی حل نشده و بلکه گاهی چند برابر می‌شود.

وی در مثال دیگری به مصاحبه دادستان تهران در مورد موسسات مالی و اعتباری اشاره کرد که سبب هجوم مشتریان برای دریافت پول‌هایشان شد اما راهکار قوه قضاییه پلمپ، بازداشت و زندان بود درحالی‌که مردم هنوز در خیابان بودند و پولشان را نگرفتند پس مشکلشان بیشتر شد.

فرجیها مسئولیت‌پذیری را دیگر رکن عدالت ترمیمی و شهر ترمیمی دانست و اضافه کرد: معمولا متهمان مسئولیت نمی‌پذیرند اما عدالت ترمیمی افراد را تشویق می‌کند مسئولیت ارتکاب عملی که سبب صدمه به اشخاص شده بپذیرند و جامعه تمام توان خود را برای اصلاح وضع موجود بکار گیرد. متاسفانه در فرهنگ جامعه ما مسئولیت‌پذیری چندان جایگاهی ندارد و افراد از سنین پایین از این مهم منع می‌شوند مثلا هنگامی که فرزندمان مرتکب عملی می‌شود والدین برای مذاکره جلو می‌روند و فرزند را از دعوا بیرون می‌گذارند اما در غرب اینگونه نیست. اینگونه و در مقیاس بزرگ یادگرفتیم همه مشکلات را گردن دولت بیندازیم از آلودگی هوا تا بقیه موارد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: در شهر ترمیمی قوانین شهرداری طوری طراحی شده که شهروندان بدون تخلف بتوانند نیازهای خود را برآورده سازند اما آیا امروز بدون نیاز به نقض قوانین یا روابط، شهروند به تحقق نیازهای خود می‌رسد؟

وی ادامه داد: در این شهر امکان زیست برای تمام شهروندان فراهم می‌شود و مثلا اگر به دستفروش اجازه حضور در شهر نمی‌دهیم باید برای معیشت وی فکر شود.

فرجیها یادآور شد: هویت محلی یکی از مهم‌ترین ابزارهای تقویت شهر ترمیمی است اما متاسفانه روز به روز هویت محلی در شهرهای ما رو به نابودی است. هیچ ارتباطی حسی و هویتی بین اشخاص و محلات و نماینده شورای محله و… نیست.

دکتر عباس شیخ الاسلام، استاد حقوق جزا و جرم‌شناس دانشگاه دیگر سخنران این جلسه بود.
وی با اذعان به اینکه امروز با مفهوم نظم اجتماعی و عمومی به دنبال سرکوب مجرمان هستیم، گفت: در عدالت ترمیمی نگاه آن است که جرم مربوط به شهروندان است و باید به عنوان اختلاف به آن نگریست. حال آنکه شهرداری با ۳۰۰ وظیفه، درگیری زیادی با مردم دارد و ارتباط مردم با شهرداری از تولد تا مرگ و قبرستان ادامه دارد لذا در این حوزه به عدالت ترمیمی احتیاج داریم. البته شهر ترمیمی می‌خواهد از سمن‌ها و مردم برای حل مشکلات شهر کمک بگیرد. مثلا اختلافات آپارتمان‌نشینی که منجر به اختلاف می‌شود و حتی با حکم دادگاه کینه‌ها رفع نشده و تبدیل به جرم می‌شود.

این استاد دانشگاه ضمن تاکید بر اینکه در شهر ترمیمی ما همه‌کاره نیستیم و ارتباط بالا به پایین نیست، افزود: در صورت تحقق شهر ترمیمی خدمت بزرگی به کشور کرده‌ایم البته که در منشور حقوق شهرنشینی این موضوع به ما تکلیف شده است.

در پایان جلسه، ضمن تعیین دبیرخانه و مدیران کارگروه‌های پژوهشی، اعضا نسبت به برنامه‌ریزی مدون برگزاری جلسات اقدام کردند.

منبع: پایگاه اطلاع‌ رسانی شورای اسلامی شهر مشهد